To Pap test είναι μία προληπτική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου τραχήλου μήτρας. Ανιχνεύει επίσης φλεγμονές του τραχήλου και του κόλπου.
Τι είναι το τεστ Παπανικολάου;
To Pap test μία είναι προληπτική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου τραχήλου μήτρας. Με το Παπ τεστ ανιχνεύονται αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας 7 με 11 χρόνια πριν εξελιχθούν σε καρκίνο, οπότε υπάρχει χρόνος για έλεγχο και θεραπεία. Φυσικά όσο πιο έγκαιρη είναι η διάγνωση τόσο πιο απλή είναι και η θεραπεία που μπορεί να είναι απλή παρακολούθηση ή/και φαρμακευτική αγωγή (το 70% των απλών αλλοιώσεων θεραπεύεται μέσα σε 6-24 μήνες με τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος της γυναίκας) ή χειρουργική θεραπεία.
Είναι μια απλή, ανώδυνη και χαμηλού κόστους εξέταση που αφορά την λήψη κυττάρων από την επιφάνεια του τραχήλου με μία μικρή σπάτουλα και από το στόμιο του τραχήλου με μία λεπτή βούρτσα.
Το δείγμα του τεστ ΠΑΠ εξετάζεται από ειδικό ιατρό (κυτταρολόγο) για να εντοπιστούν, αν υπάρχουν, κύτταρα τραχήλου μήτρας με βλάβες από τον ιο των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων HPV (που είναι πολύ συχνός σε άντρες και γυναίκες και είναι το σχεδόν αποκλειστικό αίτιο του καρκίνου τραχήλου μήτρας).
Πρέπει να εξετάζονται όλες οι γυναίκες;
Προτείνουμε τον ετήσιο έλεγχο με τεστ ΠΑΠ και γυναικολογική εξέταση σε όλες τις γυναίκες, από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών μέχρι τα 65 ή και αργότερα αν δεν υπήρχε τακτικός έλεγχος τα προηγούμενα χρόνια.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι πιο συχνός σε γυναίκες που:
- ξεκίνησαν τις σεξουαλικές επαφές σε νεαρή ηλικία
- είχαν μεγάλο αριθμό συντρόφων ή είχαν σύντροφο με μεγάλο αριθμό σχέσεων
- καπνίζουνπαίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ή γενικά έχουν καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος λόγω stress, κόπωσης, κακής διατροφής, κακού ύπνου.
Πως γίνεται το τεστ ΠΑΠ;
Η διαδικασία λήψης του τεστ Παπανικολάου είναι πολύ απλή. Αφού ουρήσετε και αφαιρέσετε το εσώρουχο σας κάθεστε στη θέση της γυναικολογικής εξέτασης.
Με πολύ ήπιο και ανώδυνο τρόπο εισάγεται στον κόλπο σας ένας πλαστικός κολποδιαστολέας. Ο κολποδιαστολέας βοηθάει να μείνει ο κόλπος ανοικτός για να βλέπει ο γιατρός τον τράχηλο και να πάρει τα δύο δείγματα του Παπ τεστ.
Διαρκεί ~1-2λεπτά.
Ποια μέρα του κύκλου είναι η καταλληλότερη για το τεστ ΠΑΠ;
Το τεστ Παπ δεν μπορεί να γίνει τις ημέρες της περιόδου με έντονη αιμορραγία μπορεί όμως να γίνει τις τελευταίες μέρες έστω και με λίγο αίμα.
Επίσης δεν μπορεί να γίνει αν υπήρχε ελεύθερη επαφή ή αν χρησιμοποιήθηκε κολπική κρέμα τις τελευταίες 48 ώρες.
Σε άτοκες γυναίκες ή σε γυναίκες με ιστορικό Καισαρικής τομής καλό είναι να γίνεται κοντά στη μέρα της ωορρηξίας (10-14η μέρα κύκλου, από την αρχή της περιόδου) ώστε να έχει διαστολή ό τράχηλος και να είναι πιο απλή και αξιόπιστη ή λήψη του δείγματος.
Πότε είναι έτοιμα τα αποτελέσματα του τεστ ΠΑΠ;
Τα αποτελέσματα του τεστ ΠΑΠ είναι έτοιμα μέσα σε μία εβδομάδα και σε περίπτωση επείγοντος την επόμενη μέρα Ενημερώνεστε τηλεφωνικά από τη γραμματέα του ιατρείου και αποστέλλεται στο e-mail σας.
Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα είναι παθολογικό ενημερώνεστε τηλεφωνικά από τον ιατρό που θα σας δώσει και οδηγίες για περαιτέρω έλεγχο όπως κολποσκόπηση και HPV-DNA test.
Πόσο αξιόπιστο είναι το τεστ ΠΑΠ;
Κανένα τεστ δεν είναι 100% ακριβές και το τεστ Παπανικολάου δεν αποτελεί εξαίρεση. Η σωστή λήψη από τον ιατρό αυξάνει την αξιοπιστία της εξέτασης.
Σε λίγες περιπτώσεις θα χρειαστεί επανάληψη του τεστ Παπανικολάου γιατί:
- μπορεί να υπάρχει κάποια φλεγμονή που να χρειάζεται θεραπεία
- βλέννα ή αίμα μπορεί να κρύβουν τα κύτταρα του τραχήλου
- το δείγμα που λήφθηκε μπορεί να μην είναι επαρκές για τον κυτταρολόγο να βγάλει διάγνωση ή να υπήρξε κάποιο τεχνικό σφάλμα.
Αποτελέσματα τεστ ΠΑΠ
Φυσιολογικό τεστ Παπανικολάου
Εάν το τεστ ΠΑΠ είναι φυσιολογικό ή αρνητικό σημαίνει ότι δεν εντοπίστηκαν παθολογικά κύτταρα. Συνιστάται συνήθως επανάληψη του τεστ σε 1 χρόνο.
Μη φυσιολογικό τεστ Παπανικολάου
Εάν το τεστ ΠΑΠ δεν είναι φυσιολογικό, αυτό δεν σημαίνει ότι έχετε καρκίνο. Απλά σημαίνει ότι υπάρχουν μη φυσιολογικά κύτταρα στον τράχηλό, που κάποιες φορές μπορεί να είναι προκαρκινικά.
Η παρουσία του ιού HPV στα κύτταρα έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση κυττάρων όπως τα κοιλοκύτταρα και τα διπυρήνα, και κυτταρολογικές αλλοιώσεις όπως δυσκεράτωση, παρακεράτωση και υπερκεράτωση.
Υπάρχουν οι εξής κατηγορίες μη φυσιολογικών κυττάρων στο τεστ ΠΑΠ:
- άτυπα κύτταρα απροσδιορίστου σημασίας (ASCUS)
- ήπια αλλοίωση (LSIL)
- μέτρια ή σοβαρή αλλοίωση (HGSIL)
καρκίνωμα
Tα πλακώδη μεταπλαστικά κύτταρα έχουν σχήμα στρογγυλό έως πολυγωνικό με πυκνό διφασικό κυτταρόπλασμα χρώσης και στρογγυλούς κεντρικά τοποθετημένους πυρήνες. Αυτά τα μεταβολικά ενεργά κύτταρα είναι συχνά το σημείο όπου εμφανίζονται ανωμαλίες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας, η ζώνη μετάπλασης υποχωρεί από τον εξωτράχηλο προς στον ενδοτραχηλικό σωλήνα
Συνήθη Λοιμώδη Νοσήματα
• Ακτινομύκητες
• Καντιντίαση
• Gardnerella
• Ιός απλού έρπητα
• Τριχομονάδες
Ακτινομύκητες Actinomyces
Το Actinomyces είναι ένα gram-θετικό, αναερόβιο βακτήριο. Ο πιο κοινός προδιαθεσικός παράγοντας είναι η διάρκεια χρήσης του spiral IUD. Ο τύπος του IUD δεν επηρεάζει την παρουσία αυτού του βακτηρίου.
Οι περισσότερες γυναίκες που είναι θετικές για λοίμωξη από ακτινομύκητες είναι ασυμπτωματικές. Αν και αυτό το βακτήριο είναι γενικά κοινό, υπάρχουν αναφερόμενες περιπτώσεις ακτινομυκήτων που προκαλούν φλεγμονώδη νόσο της πυέλου (PID) σε γυναίκες που έχουν IUD.
Οι ακτινομύκητες μοιάζουν με βαμβάκι ή μάλλινη, ασαφή μάζα.
Συνήθως υπάρχει οξεία φλεγμονώδης απόκριση.
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
• Οι βλάβες στον τράχηλο φαίνονται κίτρινες και κοκκώδεις με γυμνό μάτι.
• Η χρόνια μόλυνση του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προκαλέσει σημαντική ίνωση και ουλές
Μυκητιασική κολπίτιδα Candidiasis spp.
Η Candida albicans ευθύνεται για το 80-92% των μολύνσεων από candida. Η Candida, ή μύκητας, υπάρχει ως μέρος της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας στο 15-20% των υγιών γυναικών και σε έως και στο 30-40% των εγκύων γυναικών. Παράγοντες που προδιαθέτουν τις γυναίκες για candida είναι: εγκυμοσύνη, διαβήτης, λοίμωξη από τον ιό HIV, από του στόματος αντισυλληπτικά, χρήση αντιβιοτικών ή κορτικοστεροειδών, ανοσοκαταστολή και ιστορικό υποτροπιάζουσας candida.
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τη συχνότητα εμφάνισης candida περιλαμβάνουν τη χρήση ντους, αρωματικά σπρέι γυναικείας υγιεινής, τοπικούς αντιμικροβιακούς παράγοντες και στενά ρούχα και εσώρουχα που δεν αερίζονται καλά.
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
- Άοσμο, παχύρρευστο, λευκό, εκκρίμα που μοιάζει με τυρί κότατζ
- Κολπίτιδα
- Κνησμός στην περιοχή του αιδοίου μαζί με ερύθημα του κόλπου ή του αιδοίου
- Ο εντοπισμός της candida σε απουσία συμπτωμάτων δεν πρέπει απαραίτητα να οδηγεί σε θεραπεία
Μικροβιακή κολπίτιδα Coccobaccillus (bacterial vaginosis)
Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη κατάσταση. Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζονται και οι δύο σύντροφοι.
Στις κυτταρολογικές αναφορές, αυτό το εύρημα αναφέρεται ως «μετατόπιση της κολπικής χλωρίδας που συνάδει με coccobaccilli spp».
Υπάρχει απουσία γαλακτοβακίλλων. Ωστόσο, είναι εμφανείς μικροί κοκκοβάκιλλοι.
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
• Ομοιογενής, λευκή/γκρι μη φλεγμονώδης έκκριση που προσκολλάται στα τοιχώματα του κόλπου
• Δύσοσμα κολπικά υγρά
• Μυρωδιά ψαριού
Ιός του απλού Έρπητα Herpes Simplex Virus
Ο ιός του απλού έρπητα (HSV) μπορεί να διατηρήσει μια λανθάνουσα κατάσταση για όλη τη ζωή του ξενιστή.
Τα κύτταρα που έχουν μολυνθεί από τον ιό βρίσκονται συνήθως στην άκρη και στη βάση των βλαβών. Όταν ο έρπης εκδηλώνεται στον βλεννογόνο των χειλέων, του κόλπου ή και των δύο, η μόλυνση εμφανίζεται ως κυστίδια. Η συμμετοχή του τραχήλου της μήτρας και του αιδοίου δεν είναι ασυνήθιστη.
Τόσο ο HSV1 όσο και ο HSV2 έχουν την ίδια κυτταρολογική εντύπωση.
Ο ιός προκαλεί προβλήματα με τη μίτωση, καθώς ο πυρήνας αναπαράγεται, αλλά το κύτταρο δεν διαιρείται σωστά. Αυτό οδηγεί σε πολυπύρηνα κύτταρα. Η χρωματίνη του πυρήνα περιθωριοποιείται στην πυρηνική μεμβράνη. Οι πυρήνες τείνουν επίσης να σχηματίζουν ο ένας γύρω από τον άλλο προκειμένου να χωρέσουν μέσα στην κυτταρική μεμβράνη.
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
Οι περισσότερες λοιμώξεις από απλό έρπητα είναι ασυμπτωματικές.
Η ανοσολογική απόκριση του ξενιστή φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Η περίοδος επώασης είναι 2-11 ημέρες (συνήθως 6-7 ημέρες). Τα μολυσμένα άτομα είναι πιο μολυσματικά κατά τις πρώτες ημέρες μιας πρωτοπαθούς λοίμωξης, αν και ο ιός μπορεί να εξακολουθήσει να μεταδίδεται αργότερα στη μόλυνση ή από ένα ασυμπτωματικό άτομο.
Τριχομονάδες Trichomoniasis
Η τριχομονίαση μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή. Η θεραπεία είναι ατελής, εκτός εάν υποβληθούν σε θεραπεία και ο σύντροφος. Η τριχομονίαση μεταδίδεται γενικά με σωματική επαφή και δεν επιβιώνει για πολύ εκτός του ξενιστή.
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
• Συχνά η κολπική έκκριση έχει δυσάρεστη οσμή, άφθονη, αφρώδη και κίτρινο-γκρι ή πράσινο χρώμα
• Ερεθισμός και κνησμός
• Πόνος κατά την επαφή
Μη φυσιολογικές βλάβες
• Άτυπα πλακώδη κύτταρα απροσδιόριστης σημασίας (ASC-US)
• Τα άτυπα πλακώδη κύτταρα που δεν μπορούν να αποκλείσουν μια υψηλού βαθμού βλάβη (ASC-H)
• Χαμηλού βαθμού πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη (LSIL)
• Υψηλού βαθμού πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη (HSIL)
Άτυπα κύτταρα απροσδιόριστης σημασίας ASCUS Atypical Squamous Cells of Undetermined Significance (ASC-US)
Η διάγνωση ASC-US υποδηλώνει πλακώδη ενδοεπιθηλιακή βλάβη αλλά είναι ποιοτικά ή ποσοτικά ανεπαρκής για οριστική διάγνωση δυσπλασίας SIL. Σεμερικές περιπτάσεις οφείλονται σε οξεία ή χρόνια τραχηλίτιδα ή ερεθισμό κατά τηςν επαφή.
Σε ένα τεστ Παπανικολάου, εάν βρεθούν τα ακόλουθα κυτταρικά κριτήρια, δίνεται διάγνωση ASC-US:
• Οι πυρήνες είναι περίπου 2½-3 φορές το μέγεθος ενός κανονικού ενδιάμεσου κυτταρικού πυρήνα.
• Υπάρχει ελάχιστη πυρηνική υπερχρωμασία, και ελαφρά ανωμαλία στην κατανομή της χρωματίνης.
• Λόγω της αύξησης του μεγέθους του πυρήνα, η αναλογία πυρηνικού-κυτταροπλασματικού θα αυξηθεί ελαφρώς.
Μερικές φορές, οι αλλαγές ASC-US σχετίζονται με βακτηριακή, μυκητιασική ή ιογενή λοίμωξη.
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν κλινικά σημεία που να βοηθούν στη διάγνωση του ASC-US. Ο τακτικός έλεγχος του τεστ Παπανικολάου είναι ο καλύτερος τρόπος για τον εντοπισμό αλλαγών που σχετίζονται με το ASC-US.
Άτυπα πλακώδη κύτταρα που δεν μπορούν να αποκλείσουν την υψηλού βαθμού πλακώδη αλλοίωση (ASC-H)
Atypical Squamous Cells cannot rule out High-grade squamous lesion (ASC-H)
Το ASC-H επηρεάζει κυρίως τα πλακώδη μεταπλαστικά κύτταρα. Τα κύτταρα εμφανίζουν μη φυσιολογικές αλλαγές, αλλά δεν μπορούν να διαγνωστούν οριστικά ως υψηλού βαθμού πλακώδη βλάβη. Οι ασθενείς με ASC-H διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν προκαρκινική βλάβη.
Όταν ένας κυτταροτεχνολόγος εξετάζει το κυτταρικό υλικό σε ένα τεστ Παπανικολάου, εάν βρεθούν τα ακόλουθα κριτήρια, δίνεται διάγνωση ASC-H:
Τα κύτταρα ASC-H είναι συνήθως αραιά και εμφανίζονται μεμονωμένα. Σε σπάνιες περιπτώσεις τα κύτταρα φαίνονται σε μια ομάδα που δεν υπερβαίνει τα 10 κύτταρα.
• Οι πυρήνες είναι περίπου 1½-2½ φορές το μέγεθος του πυρήνα ενός κανονικού πλακώδους μεταπλαστικού κυττάρου.
• Λόγω της αύξησης του μεγέθους του πυρήνα, η αναλογία πυρηνικού-κυτταροπλασματικού είναι παρόμοια με αυτή μιας πραγματικής υψηλού βαθμού βλάβης.
• Υπάρχει ελάχιστη πυρηνική υπερχρωμασία και ελαφρά ανωμαλία στην κατανομή της χρωματίνης. (Μια πιο χαρακτηριστική αλλαγή θα δικαιολογούσε μια υψηλού βαθμού διάγνωση της βλάβης.)
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
Δυστυχώς, δεν υπάρχει κανένα συνηθισμένο σύμπτωμα που να προϋποθέτει αυτή τη διάγνωση. Ο τακτικός έλεγχος του τεστ Παπανικολάου ακολουθώντας τις οδηγίες είναι ο καλύτερος τρόπος για να ανακαλύψετε αυτή τη βλάβη.
Χαμηλού βαθμού πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη (LSIL)
Low-grade Squamous Intraepithelial Lesion (LSIL)
Η χαμηλού βαθμού πλακώδης ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (LSIL) αναφέρεται σε πρώιμες αλλαγές που έγιναν στο μέγεθος, το σχήμα και τον αριθμό των κυττάρων στην επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας. Μερικές από αυτές τις βλάβες επανέρχονται στο φυσιολογικό χωρίς θεραπεία.
Αρκετές μη φυσιολογικές αλλαγές πρέπει να παρατηρηθούν μικροσκοπικά στα πλακώδη κύτταρα προκειμένου να δοθεί μια διάγνωση LSIL.
Τα πολυγωνικά κελιά εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε φύλλα. Το άφθονο κυτταρόπλασμα χρωματίζει είτε βασεόφιλα είτε ηωσινόφιλα ανάλογα με την ωριμότητα του κυττάρου. Περιστασιακά, υπάρχει μια ευδιάκριτη καθαρή περιοχή γύρω από τον πυρήνα-ΚΟΙΛΟΚΥΤΤΑΡΑ-(το χαρακτηριστικό γνώρισμα του HPV).
Ο πυρήνας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό για να βοηθήσει σε αυτή τη διάγνωση. Μερικές φορές το κύτταρο είναι διπύρηνο ή πολυπύρηνο. Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό είναι ο ασυνήθιστα μεγάλος, σκοτεινός πυρήνας.
Το LSIL αναφέρεται επίσης ως:
• Ήπια δυσπλασία (MLD)
• Ήπια δυσπλασία με HPV
• Τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία 1 (CIN 1)
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
Δυστυχώς, τυπικά δεν υπάρχουν σημεία και συμπτώματα για αυτή τη διάγνωση.
Υψηλού βαθμού πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη (HSIL)
High-grade Squamous Intraepithelial Lesion (HSIL)
Τα κύτταρα που βρίσκονται σε βλάβες υψηλού βαθμού φαίνονται σημαντικά διαφορετικά από ένα φυσιολογικό κύτταρο. Αυτά τα κύτταρα είναι λιγότερο πιθανό να επιστρέψουν στο φυσιολογικό χωρίς θεραπεία. Χωρίς θεραπεία και παρακολούθηση, αυτοί οι τύποι κυττάρων έχουν αυξημένη πιθανότητα εξέλιξης σε καρκίνο.
Σε αντίθεση με το LSIL, τα κύτταρα που επηρεάζονται εδώ είναι λιγότερο «ώριμα». Τα κύτταρα φαίνονται σε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών μεγεθών και μπορούν να εμφανιστούν σε φύλλα, μεμονωμένα ή σε ομάδες.
Οι ακανόνιστοι πυρήνες που παρατηρούνται σε αυτή τη διαγνωστική κατηγορία μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά σε μέγεθος με σημαντικές αλλαγές στην πυρηνική κυτταροπλασματική αναλογία.
Το HSIL αναφέρεται επίσης ως:
- Μέτρια Δυσπλασία
- Τραχηλική Ενδοεπιθηλιακή Νεοπλασία 2 (CIN2)
- Σοβαρή Δυσπλασία
- Τραχηλική Ενδοεπιθηλιακή Νεοπλασία 3 (CIN3)
- Καρκίνωμα in situ
Κλινικά σημεία και συμπτώματα:
Δυστυχώς, ορισμένες πλακώδεις βλάβες υψηλού βαθμού δεν προϊδεάζουν με κανένα σύμπτωμα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μία ασθενής μπορεί να εμφανίσει:
• Μη φυσιολογική αιμορραγία
• Επώδυνη σεξουαλική επαφή
